CEZA HUKUKU YAPTIRIMLARININ TÜRLERİ AMAÇLARI VE NİTELİKLERİ
1. Yaptırımlar genel olarak neyi ifade eder ve ne amacı güder?
Cevap: Genel olarak
yaptırım, bir haksızlığın gerçekleştirilmesine bağlanan hukuki sonuçları ifade
eder. Yaptırımlar, haksızlık teşkil eden fiilin işlenmesiyle bozulan dengeyi
yeniden tesis etme amacı güderler.
2. Ceza ve güvenlik tedbiri yaptırımlarının
uygulanabilmesi için en önemli şart nedir? Cevap: Her iki yaptırımın uygulanabilmesi için, suç teşkil eden bir
haksızlığın işlendiğinin belirlenmesi şarttır
CEZALAR
3. TCK’nın 45. maddesine göre suç karşılığında uygulanan yaptırım olarak
cezalar nelerdir?
Cevap: Hapis ve
adli para cezalarıdır. Bunlardan hapis cezası kişinin özgürlüğüne, adli para
cezası ise mal varlığı değerlerine yöneliktir.
4. Her iki cezanın (hapis, adli para cezası) birlikte öngörüldüğü suçların
genellikle hangileridir? Cevap: Dolandırıcılık
(m. 157), parada sahtecilik (m. 197), uyuşturucu madde ticareti (m. 188) ve
banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçlarıdır.
5. Hapis cezası nedir?
Cevap: Hükümlünün
ceza infaz kurumuna kapatılarak özgürlüğünün kısıtlanması seklinde uygulanan
cezaya hapis cezası denilmektedir. Hapis cezası, süresi ve infaz şartları göz
önünde bulundurularak süresiz (müebbet) ve süreli hapis cezası olmak üzere
ikiye ayrılır.
6. Sıkı güvenlik rejiminin içeriğinin ne olduğu nerede belirtilmiştir?
Cevap: 13.12.2004
tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (İnfaz
K.) ile Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı
Hakkında Tüzükte belirlenmiştir.
7. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası nerede çektirilir?
Cevap: Yüksek
güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarında çektirilir. Bu kurumlar iç ve dış güvenlik
görevlilerine sahip, firara karsı teknik, mekanik, elektronik ve fiziki
engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları sürekli kapalı tutulan, belirli
hâllerde başka odalarda bulunan hükümlülerle ve çevre ile temasın söz konusu
olduğu, hükümlülerin bir veya üç kişilik odalarda barındırıldıkları
tesislerdir
8. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının infazı rejimine ait esaslar
nelerdir?
Cevap: Hükümlü tek
kişilik odada barındırılır. Günde bir saat açık havaya çıkma ve spor yapma
hakkı tanınır, hükümlüyü sadece esi, altsoyu, üstsoyu, kardeşleri ve vasisi on
beş gün aralıklarla ve günde bir saati geçmemek üzere ziyaret edebilir. Bu kişilere
on beş günde bir kez olmak ve süresi on dakikayı geçmemek üzere telefon
edebilir, cezasının infazına hiçbir surette ara verilemez
9. Süreli hapis cezası nedir?
Cevap: Süreli hapis
cezası, kanunda aksi belirtilmeyen hâllerde bir aydan az yirmi yıldan fazla
olmayan cezalardır (m. 49/1). Ancak kanunda bir suçun karşılığında bu
sınırların altında veya üstünde bir ceza da belirlenebilir.
10. Süreli hapis cezası kaça ayrılır bunlar nelerdir?
Cevap: Süreli hapis
cezası da kısa süreli ve uzun süreli hapis cezası olmak üzere ikiye
ayrılmaktadır. Buna göre hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası
kısa süreli hapis cezasıdır (m. 49/2). Buna karşılık hükmedilen bir yıldan
fazla süreli hapis cezaları uzun sürelidir. Bu sürelerin belirlenmesinde suç
karşılığı kanunda öngörülen soyut ceza miktarı değil, yapılan yargılama sonunda
hükmedilen sonuç ceza miktarı esas alınır.
11. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması nedir?
Cevap: Hükmün
açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukuki sonuç
doğurmamasını ifade eder. Anayasa’nın 174. maddesinde koruma altına alınan
inkılap kanunlarında yer alan suçlar hariç olmak ve uzlaşma hükümleri saklı
kalmak üzere sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan
ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise; mahkemece
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilecektir.
12. Kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırımı olarak nelere çevrilebilir?
Cevap: Adli para
cezasına; mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hâle
getirme veya tazmin sureti ile tamamen giderilmesine; en az iki yıl süreyle bir
meslek ve sanat edinmeyi sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkânı da
bulunan bir eğitim kurumuna devam etmeye; mahkûm olunan cezanın yarısından bir
katına kadar süreyle, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri
yapmaktan yasaklanmaya; sağladığı hak ve yetkiler kötüye kullanılmak suretiyle
veya gerektirdiği dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılarak suç islenmiş
olması durumunda, mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle
ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınmasına, belli bir meslek veya
sanatı yapmaktan yasaklanmaya; mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına
kadar süreyle ve gönüllü olarak kamuya yararlı bir iste çalıştırılmaya,
çevrilebilir.
13. Hapis cezasının ertelenmesinin birinci koşulu nedir?
Cevap: Hükmedilen
hapis cezasının belli bir ağırlığı geçmemiş olmasıdır. Buna göre islediği
suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin
cezası ertelenebilir.
14. Hapis cezasının ertelenmesinin ikinci koşulu nedir?
Cevap: Kişinin daha
önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş
olmasıdır. Kişinin daha önce bu tür bir mahkûmiyetinin bulunup bulunmadığı adli
sicil ve arşiv bilgilerinden hareketle tespit edilecektir.
15. Hapis cezasının ertelenmesinin üçüncü koşulu nedir?
Cevap: Kişinin suçu
isledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar
suç islemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekir. Hâkim, suç
isleyen kişinin yargılama sürecinde böyle bir suçu islemiş olmaktan dolayı
gösterdiği pişmanlığı gözlemlemeli ve bu durumun onun ileride bir daha suç
islemeyecek derecede üzerinde etki bıraktığını, yani cezanın infazından
beklenen yen iden sosyalleşme amacına yargılama sürecinde ulaşıldığına kanaat
getirmelidir.
16. Denetim süresi içerisinde denetimli serbestlik tedbirinin uygulanmasına
karar verilmişse, bu kapsamda neye karar verilir?
Cevap: Bir meslek
veya sanat sahibi değilse bu amaçla bir eğitim programına devam etmesine. Bir
meslek veya sanat sahibi ise bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek
veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına.
On sekiz yaşından küçük ise, bir meslek veya sanat edinmesini sağlamak amacıyla
gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesine karar
verilebilir.
17. Koşullu salıverme nedir?
Cevap: Koşullu (şartlı)
salıverme, mahkûm olduğu hapis cezasının belli bir kısmını infaz kurumunda
çeken hükümlünün, kalan cezasını toplum içinde çekmesini öngören bir kurumdur.
Koşullu salıverilme, hapis cezasını infaz sırasında bireyselleştirmekte,
hükümlüyü yeniden sosyalleşmeye özendirmektedir.
18. Koşullu salıvermeden yararlanmanın şartları
nelerdir?
Cevap: Mahkûm olunan hapis cezasının belli
bir kısmının infaz kurumunda geçirilmiş
olması. Kurumdaki infaz süresinin iyi hâlli olarak geçirilmesidir.
19. İnfaz kanunun 110.maddesindeki hapis cezası bakımından özel infaz
usulleri nelerdir? Cevap: Hafta sonu
infaz, geceleri infaz, konutta infaz
20. Adli para cezasının gün unsuru nasıl belirlenir?
Cevap: Kanunda adli
para cezasının gün unsuru bakımından alt ve üst sınırlar gösteril-mistir. Buna
göre adli para cezasının gün birimi “beş günden az ve kanunda aksine hüküm
bulunmayan hâllerde yedi yüz otuz günden fazla” olamaz (m. 52/1).
21. Hükümlü adli para cezasını ödemezse ne olur?
Cevap: Adli para
cezasının ödenmemesi hâlinde hükümlü tazyiken hapsedilmekte ve kamuya yararlı
bir iste çalıştırılmaktadır.
GÜVENLİK TEDBİRLERİ
22. Güvenlik tedbiri başlıklı bölümde hangi tedbirlere yer verilmiştir?
Cevap: 1. Belli
hakları kullanmaktan yoksun bırakılma. (m. 53), 2. Eşya müsaderesi (m. 54). 3.
Kazanç müsaderesi (m. 55), 4. Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri (m. 56), 5.
Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri (m. 57), 6. Mükerrerlere ve diğer
özel tehlikeli suçlara özgü güvenlik tedbirleri (m. 58, İnfaz K. m. 108), 7.
Sınır dışı edilme (m. 59), 8. Tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri (m. 60).
23. Kişinin islediği suçtan dolayı belli hakları kullanmaktan yoksun
bırakılabilmesi için hangi koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir?
Cevap: Bu maddeye
göre kişinin islediği suçtan dolayı belli hakları kullanmaktan yoksun
bırakılabilmesi için iki koşulun birlikte gerçekleşmesi gerekir. Bunlar,
islenen suçun kasıtlı bir suç olması ve bu suçtan dolayı kişinin hapis cezasına
mahkûm edilmesidir.
24. Müsadere nedir?
Cevap: Müsadere,
bir eşyanın mülkiyetinin devlete geçmesini sonuçlaysan bir ceza hukuku
yaptırımıdır. Müsaderenin ceza hukuku yaptırımları içerisinde ceza değil,
güvenlik tedbiri niteliğinde olduğu kabul edilmelidir. TCK’da da müsadere bir
güvenlik tedbiri olarak düzenlenmiştir.
Bu nedenle müsadereye hükmedilebilmesi için bir suçun islenmiş olması zorunlu
olmakla birlikte, bu suçtan dolayı bir kimsenin cezaya mahkûm edilmesi
gerekmemektedir.
25. Eşya müsaderesi nedir?
Cevap: Eşya
müsaderesinin konusunu kasıtlı bir suçun
işlenmesinde kullanılan, suçun işlenmesine tahsis edilen, suçun
islenmesinden meydana gelen veya suçun işlenmesinde kullanılmak üzere
hazırlanıp da niteliği itibariyle kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak
açısından tehlikeli olan eşya oluşturmaktadır
26. Kazanç müsaderesi nedir?
Cevap: Suç islemek
yoluyla kazanç elde edilmesinin önüne geçmektir. Kazanç müsaderesi, özellikle
uyuşturucu madde ticareti, dolandırıcılık, ihaleye fesat karıştırma, rüşvet,
suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama gibi ekonomik çıkar elde
etmek amacıyla işlenen suçlara karşı etkin mücadele edilmesinde önemli bir
yaptırım niteliğindedir.
27. Fiili işlediğinde 12 yaşını doldurmamış çocuklarda ceza süreci nasıl
işler?
Cevap: Fiili işlediği
sırada on iki yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bu
çocuklar hakkında ceza kovuşturması yapılamaz; ancak, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri
uygulanabilir.
28. TCK nın 32. Maddesinde akıl hastalarına karşı alınan güvenlik önlemleri
nasıl belirlenmiştir?
Cevap: TCK’nın 32.
maddesinde “akıl hastalığı nedeniyle, islediği fiilin hukuki anlam ve
sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını
yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye” ceza verilemeyeceği,
bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunacağı belirtilmiştir.
29. Tekerrür nedir?
Cevap: Tekerrür,
bir kişinin islediği suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeniden
bir suç islemesi hâli olarak tarif edilebilir. Tekerrür hâli, kişinin suç
islemede gösterdiği kararlılık nedeniyle toplum açısından diğer suçlulara göre
daha tehlikeli olduğunu ortaya koymaktadır.
30. 31.3.2005 tarihli ve 5328 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle sınır dışı
edilme nasıl açıklanmıştır?
Cevap: “İslediği
suç nedeniyle hapis cezasına mahkûm edilen yabancı, koşullu salıverilmeden
yararlandıktan ve her hâlde cezasının infazı tamamlandıktan sonra, durumu,
sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak değerlendirilmek üzere derhal İçişleri
Bakanlığına bildirilir.”
31. Güvenlik tedbirlerinden faaliyet izninin bir tüzel kişi hakkında
uygulanabilmesi için hangi koşulların birlikte gerçekleşmesi gerekir?
Cevap:
• Bir kamu kurumunun verdiği izne
dayalı olarak faaliyette bulunan özel hukuk tüzel kişisinin
bulunması, • bu tüzel kişinin
organ veya temsilcisi olan gerçek kişilerin iştirakiyle kasıtlı bir suçun
islenmesi
• Bu suçtan dolayı tüzel kişinin organ
veya temsilcisi olan gerçek kişiler hakkında
mahkûmiyet kararı verilmiş olması,
• Suçun, faaliyet izninin verdiği
yetkinin kötüye kullanılmak suretiyle işlenmiş olması,
• Suçun işlenmesiyle tüzel kişinin bir
yarar sağlamış olması,
• İşlenen suçtan dolayı tüzel kişilere
özgü güvenlik tedbirinin uygulanacağının kanunda belirtilmiş olması.
CEZANIN BELIRLENMESI VE
BIREYSELLESTIRILMESI
32. Cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesi nedir?
Cevap: İşlenen suç
için kanunda öngörülen soyut cezanın, olayın özelliklerine göre hâkim
tarafından hüküm verilirken somutlaştırılmasına ve bu yapılırken fiilin ve
failin özelliklerinin gözetilerek cezanın failin kişiliğine uydurulmasına
cezanın belirlenmesi ve bireyselleşti- erilmesi denilmektedir.
33. Ceza belirlenirken nasıl bir sıra izlenir?
Cevap: Ceza
belirlenirken; olası kast/bilinçli taksir
cezanın artırılmasına neden olan nitelikli hâller, cezanın indirilmesini gerektiren nitelikli hâller, teşebbüs, iştirak, zincirleme suç, haksız tahrik, yas küçüklüğü, akıl
hastalığı cezada indirim yapılmasını gerektiren
şahsi sebeplere ilişkin hükümler takdiri
indirim nedenleri sırayla uygulanır.
DAVANIN VE CEZANIN DÜŞMESİ
34. TCK’nın 64 ila 75. maddelerinde “Dava ve Cezanın Düşürülmesi” baslığını
taşıyan bölümler hangileridir?
Cevap:
• Sanığın veya hükümlünün ölümü
• Af
• Zaman aşımı
• Dava zaman aşımı
• Ceza zaman aşımı • Şikâyetten vazgeçme
35. Dava zaman aşımı nedir?
Cevap: Suçun
islendiği tarihten itibaren belli bir zamanın geçmesi hâlinde, sanık hakkında
kamu davasının açılmasına veya açılmış bulunan davaya devam edilmesine engel
olan zaman asımına, dava zaman asımı denmektedir.
Dava zaman asımı, izlenen suç siyaseti gereğince, bir suçun islendiği tarihten
itibaren belli bir zamanın geçmesi durumunda, bu suç bakımından
cezalandırılabilirliği ortadan kaldıran bir sebep olarak kabul edilmektedir. Bu
itibarla dava zaman asımına uğramış olan bir suç, suç olma vasfını
korumaktadır.
36. Kanunda başka türlü yazılmış olan hâller dışında kamu davası hangi
hallerde düşer?
Cevap:
• Ağırlaştırılmış müebbet hapis
cezasını gerektiren suçlarda otuz yıl,
• Müebbet hapis cezasını gerektiren
suçlarda yirmi beş yıl,
• Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere
hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıl,
• Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az
hapis cezasını gerektiren suçlarda on beş yıl,
• Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis
veya adli para cezasını gerektiren suçlarda seki yıl, geçmesiyle düşer.”
37. Dava zaman aşımı hangi hallerde kesilir? Cevap:
• Şüpheli veya sanıklardan birinin
savcı huzurunda ifadesinin alınması veya sorguya çekilmesi,
• Şüpheli veya sanıklardan biri
hakkında tutuklama kararının verilmesi,
• Suçla ilgili olarak iddianame
düzenlenmesi,
• Sanıklardan bir kısmı hakkında da
olsa, mahkûmiyet kararı verilmesi, hâlinde, dava zaman asımı kesilir.”
38. Ceza zaman aşımı nedir?
Cevap: Kişinin işlediği
suçtan dolayı yargılanıp belli bir cezaya mahkûm olmasına ve bu cezası da
kesinleşmesine rağmen; kesinleşme tarihinden itibaren belli bir zamanın geçmesi
nedeniyle devletin cezanın infazından vazgeçmesine ceza zaman asımı
denilmektedir. 39. Ceza zaman asımının
dolmuş sayılabilmesi için hükmolunan somut ceza miktarına göre geçmesi gereken
süreler nelerdir?
Cevap:
• Ağırlaştırılmış müebbet hapis
cezalarında kırk yıl
• Müebbet hapis cezalarında otuz
yıl
• Yirmi yıl ve daha fazla süreli hapis
cezalarında yirmi dört yıl,
• Beş yıldan fazla hapis cezalarında
yirmi yıl
• Beş yıla kadar hapis ve adli para
cezalarında on yıl
TÜRK CEZA KANUNUNUN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI
40. Hangi durumlarda suç Türkiye’de işlenmiş sayılır ?
Cevap: Türk kara ve
hava sahaları ile Türk karasularında, Açık denizde ve bunun üzerindeki hava
sahasında, Türk deniz ve hava araçlarında veya bu araçlarla, Türk deniz ve hava
savaş araçlarında veya bu araçlarla, Türkiye’nin kıt’a sahanlığında veya münhasır
ekonomik bölgesinde tesis edilmiş sabit platformlarda veya bunlara karsı,
İşlendiğinde
Türkiye’de işlenmiş sayılır.” (m. 8, f. 2).
41. Faile göre şahsilik ilkesi nedir?
Cevap: Faile göre şahsilik
ilkesi, milli kanunun vatandaşı izleyeceği esasına dayanır. Vatandasın ülke
içinde olduğu kadar yurt dışında da ülkesinin kanununa uygun hareket etmesi
gerektiği kabul edilir. Bu ilkeye göre devlet, yurt dışında suç isleyen vatandaşını
cezalandırma yetkisine sahiptir.
42. Yurt dışında suç işleyen Türk vatandaşları hangi koşullarda Türkiye de
yargılanır?
Cevap:
• Suç, bir Türk vatandaşı tarafından
islenmelidir. Failin vatandaşlığı fiilin islendiği zamana göre belirlenmelidir.
Fiilin islenmesinden sonra Türk vatandaşlığından çıkılması önemli değildir. Mağdurun
vatandaşlığı da önemli değildir, Türk vatandaşı veya yabancı olabilir. ii)
• Suçun yurt dışında, yani Türkiye
Cumhuriyeti Devletinin egemenlik alanı dışında işlenmiş
olması
gerekir. iii)
• Yurt dışında islenen suç, TCK’nın 13.
maddesinde sayılan suçlardan birisi olmamalıdır. Kanunun 13. maddesinde sayılan
suçların yurt dışında islenmesi hâlinde, suçun failine ve mağduruna
bakılmaksızın Türk kanunlarına göre yargılama yapılabilecektir. iv)
• Yurt dışında islenen suçun, Türk
kanunlarına göre aşağı sınırı bir yıldan az olmayan hapis cezasını gerektiren
bir suç olması gerekir. Böyle bir durumda fail hakkında Türkiye’de resen
yargılama yapılacaktır. Buna karşılık yurt dışında islenen suçun Türk
kanunlarına göre aşağı sınırı bir yıldan az hapis cezasını gerektirmesi
hâlinde, fail hakkında Türkiye’de yargılama yapılabilmesi için ya suçtan zarar
gören sahsın ya da yabancı hükümetin şikâyetine bağlıdır. Bu durumda şikâyet,
vatandasın Türkiye’ye girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yapılmalıdır.
Türk vatandaşının yurtdışında işlediği fiilin Türk kanunlarına göre suç oluşturması
yeterlidir. Bununla birlikte suçun mağdurunun yabancı olması hâlinde, fiilin
suçun işlendiği ülke kanunlarına göre de suç oluşturması aranacaktır. Yurt dışında
Türk vatandaşı tarafından islenen suça Türk kanunlarının yalnızca adli para
cezası veya hapis ile adli para cezasının seçimlik olarak öngörülmesi hâlinde,
bu suçtan dolayı Türkiye’de soruşturma ve kovuşturma yapılamayacaktır (m.
14).
v)
43. TCK’nın 12. maddesinin üçüncü fıkrasında yabancı tarafından yurtdışında
islenen suçun mağdurunun yabancı olması hâlinde, belli koşullarda Türkiye’de
yargılama yapılabileceği kabul edilmiştir (ikame yargı ilkesi). Bu koşullar
nelerdir?
Cevap:
• Suçun faili ve mağduru yabancı
olmalıdır.
• Suç yabancı bir ülkede işlenmiş
olmalıdır.
• Suç, TCK’nın 13. maddesinde yazılı
suçlardan birisi olmamalıdır.
• Suç, Türk kanunlarına göre aşağı
sınırı üç yıldan az olmayan hapis cezasını gerekte iren bir suç olmalıdır.
• Suçun işlendiği ülke ile Türkiye
arasında suçluların geri verilmesi anlaşmasının bulunmaması veya geri verilme
isteminin suçun işlendiği ülkenin veya failin vatandaşı bulunduğu devletin
hükümeti tarafından kabul edilmemiş olması gerekir.
• Adalet Bakanı talepte bulunmalıdır.
SUÇLULARIN İADESİ
44. Suçluların iadesi neyi ifade etmektedir? Cevap: İade, ceza hukuku alanında milletlerarası adli yardımlaşmanın
türlerinden birisidir. Bu kavram, bir devlette suç isleyip de başka bir devlete
kaçan kişinin, islemiş olduğu suçtan dolayı yargılanabilmesi veya hükmolunan
cezanın infazı amacıyla talepte bulunan devlete teslim edilmesini ifade
etmektedir. Bu kurumun amacı bir ülkede suç isledikten sonra diğer bir ülkeye
kaçan kişinin cezasız kalmasını ve böylece bir ülkenin yabancı suçlulara sığınak
teşkil etmesini önlemektir.
45. Uluslararası sözleşmeler gereği hangi suçlar siyasi suçların iade
edilmezliği prensibi dışında tutulmaktadır? Cevap: Uluslararası sözleşmeler gereği, siyasi suç olmasına rağmen
terör suçları, soykırım ve insanlığa karsı suçlar, devlet başkanının kendisine
veya aile bireylerine yönelik kasten öldürme veya yaralama suçları siyasi
suçların iade edilmezliği prensibinin dışında tutulmaktadır.
46. Geri vermede usul nasıl tanımlanmaktadır?
Cevap: Geri verme,
kural olarak, iki devlet arasında diplomatik bir ilişkinin kurulmasını gerekli
kılmaktadır. Talepte bulunan devlet bir talepname düzenleyerek, geri verme
talebini sanık veya hükümlünün bulunduğu devlete iletir. Talepnamede iadesi
istenen kişinin açık eşkâli, uyruğu ve kimliğine ilişkin diğer bilgiler, geri
vermenin sebebini oluşturan fiil ve hukuki niteliği, fiilin islendiği yer ve
zamanı, ihlal ettiği kanun hükümleri, öngörülen ceza, talepte bulunan devletin
hukuka uygun olarak verilmiş ve infazı mümkün mahkûmiyet hükmü, tutuklama
kararı veya yakalama emri ve delillerin özeti yer almalıdır.
0 yorum: